Jak zapobiegać wybuchom w strefach zagrożenia ATEX?

 

Atmosfera wybuchowa - gdzie można ją spotkać i jak należy się zachować, przebywając w niej?

Do czyszczenia w strefach ATEX należy podchodzić z niezwykle dużym szacunkiem. Miejsca takie charakteryzują się bowiem wysokim ryzykiem wystąpienia eksplozji. Te, z kolei, mogą prowadzić do ogromnych zniszczeń, a nawet pozbawienia życia osób, przebywających w tym momencie w budynku czy nieopodal niego. 

W jaki sposób należy zachować się w strefach ATEX?

Przypominamy, że obecnie istnieją dyrektywy, które dokładnie określają, jaki sprzęt może zostać wykorzystany do pracy w tak specyficznych warunkach. Inteligentne urządzenia zostały zaprojektowane w taki sposób, aby w razie pojawienia się atmosfery wybuchowej następowało samoczynne odłączenia napięcia zasilania oraz aby w przypadku uszkodzenia jednego elementu chroniącego operatora, inny był w stanie zapewnić bezpieczeństwo. Podział przestrzeni zagrożonych wybuchem na strefy określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010 roku, regulujące minimalne wymagania dotyczące zasad BHP dla stref ATEX. Dla przykładu, strefy dla atmosfer gazowych zawierających mieszaniny substancji palnych w postaci gazu, pary lub mgły wyglądają następująco:

  • Strefa 0 – przestrzeń, w której utrzymuje się stałe ryzyko lub występuje ono przez długie okresy
  • Strefa 1 – Miejsce, w którym zagrożenie występuje jedynie w normalnym czasie pracy
  • Strefa 2 – Obszar występowania sporadycznego oraz krótkotrwałego narażenia

Eksplozje nienuklearne i ich skutki.

Wiele przykładów ze świata potwierdza, że tego zagrożenia absolutnie nie można bagatelizować. W jednym z wcześniejszych wpisów przypominaliśmy okoliczności katastrofy, jaka wydarzyła się w Bejrucie, w 2019 roku. Ówczesny wybuch stanowił 7% mocy bomby jądrowej Little Boy, którą 6 sierpnia 1945 roku zrzucona na Hiroszimę, a skutkował między innymi dymisją premiera oraz wielu innych przedstawicieli rządu. Na domiar złego, cała sytuacja miała miejsce w obliczu postępującej pandemii, a szpitale miejskie były przepełnione jeszcze przed samym zdarzeniem. W następstwie zajścia, śmierć poniosły więc także osoby, podłączone do respiratorów, które tuż po tragedii przestały działać.

Czyszczenie w strefach zagrożonych wybuchem

Innych przykładów nie trzeba jednak długo szukać. Podobne sytuacje mają miejsce niemal każdego roku, w różnych miejscach na Ziemie, również w Polsce. Do prawdopodobnie najtragiczniejszej w skutkach udokumentowanej awarii przemysłowej, która wywołała eksplozję doszło w 1984 roku, w Indiach. Katastrofa w fabryce pestycydów w Bhopalu pochłonęła 3787 istnień i są to dane tylko z dnia wybuchu. Do atmosfery zostało wtedy uwolnione 40 ton izocyjanianu metylu w postaci gazowej, który według organizacji Greenpeace przyczynił się do śmierci 20 tysięcy osób!

Wybuch w polskiej fabryce drewna.

Wiele jest także relacji z „własnego podwórka”, a ostatnia z nich pochodzi sprzed kilku tygodni, gdy pożar w jeden z hal w Strzelcach Opolskich wywołał groźnie wyglądający wybuch. Z fabryki, produkującej płyty OSB natychmiast ewakuowano wszystkich pracowników, a akcja gaśnicza przyniosła efekty. Jednak ten oraz pozostały przykłady obrazują, z jak dużym zagrożeniem możemy mieć do czynienia. W strefach ATEX wystarczy bowiem jeden błąd ludzki lub nieszczęśliwy splot zdarzeń, by doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji.

Zachowanie w strefach wybuchowych ATEX

Skutki zaniedbań w przemyśle.

Aby zapewnić pracę bez zbędnego stresu należy wybierać jedynie urządzenia, których skuteczność potwierdzają odpowiednie certyfikaty. Odkurzacze przemysłowe RGS oferują wiele rozwiązań dedykowanych m.in. do użytku w strefach pyłowych oraz występowania gazu wybuchowego typu „D” oraz „GD”.  Ponadto, istnieje możliwość stworzenia spersonalizowanej maszyny zgodnej z analizą ryzyka klienta.

Dla uzmysłowienia wpływu, jaki na organizm człowieka może mieć wielkość nadciśnienia wybuchu warto przedstawić konkretne następstwa, które powoduje.

Wielkość nadciśnienia w kPA

Skutki narażenia

1,37

Okaleczenia wskutek pękających szyb

34,4

Trwała niewydolność oddechowa

41,3

Uszkodzenie bębenków usznych w 50%

99,9

1% ryzyko zgonu w wyniku uszkodzenia płuc

137,8

50% ryzyka zgonu w wyniku uszkodzenia płuc

199,8

99% ryzyka zgonu w wyniku uszkodzenia płuc


Inną z metod, których użyteczność jest nieoceniona w przypadku pracy narażonej na wystąpienie eksplozji jest technologia SpaceVac. W pełni przewodzące systemy umożliwiają pracę w niemal każdych warunkach, niezależnie od atmosfery panującej w pomieszczeniu. Antystatyczny sprzęt oferuje nowe możliwości w czyszczeniu specjalistycznym, eliminując wszelkie niebezpieczeństwa.

Źródło: SpaceVac, RGS Systems